W sobotę 27 grudnia o godz. 16:00 na Cmentarzu Komunalnym we Wschowie odbędzie się uroczystość upamiętniająca Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Pod Obeliskiem Powstańców Wielkopolskich zbiorą się mieszkańcy, harcerze, zuchy i rodziny powstańców.
Na terenie dzisiejszego powiatu wschowskiego mieszkało co najmniej 47 uczestników powstania wielkopolskiego. Większość pochodziła ze Wschowy – 32 osoby. Pozostali to mieszkańcy okolicznych miejscowości: Sławy, Konradowa, Hetmanic, Lgiń czy Krzepielowa.
Wśród nich była tylko jedna kobieta. Anna Pawłowska, córka Andrzeja, urodzona w 1897 roku, zamieszkała we Wschowie.
Najmłodsi powstańcy nie skończyli nawet 18 lat. Mikołaj Lokś urodził się w 1902 roku, co oznacza, że w chwili wybuchu powstania miał ledwie 16 lat. Stefan Falerowski, Marian Królik czy Maksymilian Brychcy – wszyscy urodzeni w 1900 i 1901 roku – byli niewiele starsi.
Najstarszym powstańcem z powiatu wschowskiego był Henryk Willer z Lginia, urodzony w 1885 roku. W chwili wybuchu powstania miał 33 lata.
Wykaz powstańców Wielkopolskich zamieszkałych na terenie powiatu wschowskiego:
(P) – powstańcy z powiatu wschowskiego 11.04.2018 r.
Polacy mieszkający we Wschowie rozpoczęli przygotowania do wybuchu powstania już w listopadzie 1918 roku. Liczyli, że powiat wschowski – podobnie jak cała Wielkopolska – zostanie przyłączony do odrodzonej Polski.
Powołano Radę Ludową. Pracami na terenie miasta kierował kupiec Jan Metelski. Przewodniczącym Rady na terenie całego powiatu został proboszcz Włoszakowic ksiądz Józef Górny. Do grona najbliższych współpracowników Metelskiego należeli Anna Lasocińska i Stanisław Voelkel.
Prowadzono zapisy ochotników do powstania. Organizowano także zbiórki funduszy na cele narodowe.
12 grudnia 1918 roku we Wschowie odbył się patriotyczny wiec. Polska ludność manifestowała wolę przyłączenia ziemi wschowskiej do odrodzonego państwa polskiego.
7 stycznia 1919 roku Niemcy przeprowadzili masowe aresztowania Polaków we Wschowie. Zatrzymano także kobiety. Wśród aresztowanych znaleźli się między innymi Jan Metelski i Anna Lasocińska.
Po krótkim pobycie w więzieniu w Głogowie internowanych Polaków przewieziono do obozu w Grunthalle pod Żaganiem. Wschowianie zostali zwolnieni po kilku miesiącach. Część z nich zamieszkała w Lesznie, które znalazło się w granicach Polski.
10 kwietnia 2015 roku w siedzibie Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana" we Wschowie powołano do życia Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919.
W zebraniu założycielskim uczestniczyli członkowie Zarządu TPPW Oddziału Lubuskiego w Zielonej Górze – Prezes Jerzy Przybecki oraz Tomasz Frąckowiak. Obecni byli także przedstawiciele rodzin powstańczych i działacze społeczni.
To właśnie Towarzystwo, na czele z prezesem Zdzisławem Rygusikiem, współorganizuje tegoroczne uroczystości pod obeliskiem.
Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego to stosunkowo młode święto państwowe. Ustanowiono je dopiero w 2021 roku.
27 grudnia 1918 roku w Poznaniu wybuchło powstanie wielkopolskie – największy na terenie zaborów polski zryw niepodległościowy zakończony zwycięstwem. Do wybuchu przyczyniła się niemiecka parada, podczas której zrywano polskie flagi i napadano na polskie instytucje.
Inicjatorem ustanowienia święta był między innymi Rafał Reczek, dyrektor Oddziału IPN w Poznaniu. Organizatorzy zebrali ponad 4000 deklaracji poparcia od osób indywidualnych. 160 jednostek samorządowych poparło inicjatywę uchwałami.
23 listopada 2021 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę w Hotelu Bazar w Poznaniu. To trzynaste święto państwowe w Polsce ustanowione w drodze ustawy.
Źródło: TPPW 1918/1919 ODD. Wschowa
Komentarze 0