5 listopada w Muzeum Ziemi Wschowskiej odbył się wykład poświęcony królowej Ludwice Marii Gonzadze. Data nie była przypadkowa – tego samego dnia dokładnie 380 lat temu w Paryżu zawarto jej ślub per procura z królem Władysławem IV Wazą. Prelegentką była Anna Napierała, główny inwentaryzator muzeum. Wykład odbył się w sali, w której trwa wystawa czasowa poświęcona polskiej królowej pochodzącej z Francji.
Ludwika Maria Gonzaga przyszła na świat 18 sierpnia 1611 roku we Francji, w rodowym gnieździe Gonzagów w Nevers. Była córką księcia Karola Gonzagi i Katarzyny de Guise – rodziny głęboko związanej z francuską arystokracją.
Jej droga do polskiego tronu wiodła przez lata niełaski królewskiej. W wieku 16 lat wdała się w platoniczny romans z Gastonem Orleańskim, bratem króla Francji. Za ten związek trafiła do klasztoru na trzy lata. Później przeżyła kolejną tragedię – jej ukochany markiz de Cinq-Mars został stracony za udział w spisku przeciwko kardynałowi Richelieu.
5 listopada 1645 roku w kaplicy pałacowej w Luwrze doszło do zawarcia małżeństwa per procura. Króla Władysława IV reprezentował wojewoda poznański Krzysztof Opaliński, któremu towarzyszył biskup Wacław Leszczyński.
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Krzysztof Opaliński był właścicielem dóbr sięgających pod Wschowę – należały do niego Nowa Wieś, Manieczki, Legnica, a główna siedziba znajdowała się we Włoszakowicach. Poselstwo do Francji liczące kilkaset osób musiał sfinansować z własnych środków.
– Zadłużył nawet swoje dobra, niektóre zastawił, także ziemie wschowskie – wyjaśniała Anna Napierała. – Niestety nie dostał żadnego awansu, w przeciwieństwie do wojewody pomorskiego Denhoffa.
Opaliński zmarł we Włoszakowicach. Jego ślady można odnaleźć w regionie – wyposażenie chóru kościoła w Hetmanicach pochodzi z pierwotnego kościoła Opalińskich w Kąkolewnicy.
Wyjątkowym łącznikiem między Wschową a królową jest mapa Wielkopolski. Jej autorem był Jerzy Freudenhammer, urodzony we Wschowie nadworny medyk Krzysztofa Opalińskiego. Uczestniczył w poselstwie do Paryża w 1645 roku.
Mapa była prezentem ślubnym dla królowej. Oryginał znajduje się w Bibliotece Arsenału w Paryżu i został odnaleziony zaledwie dwa lata temu. To pierwsza szczegółowa mapa Wielkopolski, obejmująca także znaczną część obecnego województwa lubuskiego.
– Jest to jedyny przykład mapy tego autora – podkreślałała prelegentka – Aż trudno uwierzyć, że osoba, która raz stworzyła takie dzieło kartograficzne, mogła mieć aż takie umiejętności.
Na mapie widnieje herb aliansowy królowej Ludwiki i Władysława IV Wazy oraz inicjały GFM – Georg Freudenhammer Medicus. W kartuszach autor umieścił własną dedykację z życzeniami dla przyszłej królowej.
Po ślubie per procura Ludwika Maria rozpoczęła podróż do Polski. Wyruszyła pod koniec listopada 1645 roku. Podróż w kilkudziesięciu karetach, z całym dobytkiem i ponad setką służby, trwała do marca 1646 roku.
Pierwszego osobistego spotkania z królem doczekała się 10 marca 1646 roku w Falentach pod Warszawą. Władysław IV, oczekujący pięknej kobiety, był rozczarowany. Jego niedyplomatyczne uwagi na temat urody królowej usłyszeli obecni. Przez następne pięć tygodni król ignorował małżonkę.
Małżeństwo z Władysławem IV trwało niecałe dwa lata – król zmarł w maju 1648 roku. Później Ludwika Maria poślubiła Jana Kazimierza Wazę. Nigdy nie wróciła do Francji. Zmarła w Polsce w 1667 roku.
Wykład był częścią wystawy czasowej poświęconej Ludwice Marii Gonzadze. W jej ramach można obejrzeć zabytki związane z postacią królowej oraz wydarzenia z jej życia. Wystawa w Muzeum Ziemi Wschowskiej przy Placu Zamkowym 2 potrwa do 5 grudnia 2025 roku.
Zobacz również:
![Wykład o zbiorach biblioteki MZW. Anna Napierała przybliżyła unikatową kolekcję [VIDEO]](https://img.cdnzw.pl/image/2024/thumb/20241012_686e0b56a8d7e.webp)
Komentarze 0