Syreny zawyją, aby przypomnieć o Powstaniu Warszawskim
Powstanie Warszawskie było jednym z najważniejszych momentów w historii Polski. O godzinie 17:00, znanej jako "Godzina W", w całym kraju zawyją syreny, by uczcić pamięć bohaterów tamtych dni. Syreny alarmowe będą emitować ciągły dźwięk przez jedną minutę. Takie próby są regularnie przeprowadzane w regionie, jednak ta ma szczególne znaczenie.
Zbrojny zryw i jego cele
Zbrojny zryw przeciwko niemieckiemu okupantowi rozpoczął się na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego "Bora". Celem powstania było wyzwolenie Warszawy przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Powstańcy zamierzali ujawnić się jako jedyna legalna władza Rzeczypospolitej. Planowane na kilka dni powstanie trwało 63 dni, kończąc się 3 października. Straty były ogromne – zginęło od 16 do 18 tysięcy żołnierzy AK oraz od 150 do 180 tysięcy cywilów. Po kapitulacji miasto zostało doszczętnie zniszczone przez Niemców.
Znaczenie polityczne powstania
Pomimo militarnych niepowodzeń, powstanie miało ogromne znaczenie polityczne. Jak pisał Jan Nowak-Jeziorański, "walka nie była daremna", a powstanie sprawiło, że "państwo polskie, chociaż zniewolone i wasalne, zachowało swoją odrębność". Wielu Polaków zademonstrowało swoje dążenie do niepodległości, co miało wpływ na przyszłe losy kraju.
Weź udział: Sława pamięta o Powstaniu Warszawskim. Wernisaż wystawy zacznie się o godzinie „W”
Siły powstańcze
W dniu wybuchu powstania Okręg Warszawa AK i podporządkowany mu Kedyw liczył ponad 40 tysięcy żołnierzy. Do walki przystąpiło jednak od 25 do 37 tysięcy osób. Znane są przypadki, gdy oddziały AK spoza Warszawy przyszły z pomocą walczącym. Na przykład w nocy z 15 na 16 sierpnia partyzanci z Puszczy Kampinoskiej dotarli na Żoliborz.
Udział innych formacji
W powstaniu uczestniczyli także członkowie innych formacji, m.in. Polskiej Armii Ludowej, Narodowych Sił Zbrojnych oraz Żydowskiej Organizacji Bojowej. Żołnierze AK nie mieli jednolitych mundurów, walczyli w cywilnych ubraniach lub zdobycznych mundurach niemieckich, odróżniając się tylko biało-czerwonymi opaskami i orzełkami na czapkach.
Zryw młodych ludzi
Powstanie było zrywem młodych ludzi. Większość żołnierzy wkraczała w dorosłość podczas okupacji. Walczyli również małoletni, najmłodszy uczestnik, Jerzy Szulc, miał 10 lat. Kobiety stanowiły 14% żołnierzy i pełniły różne funkcje, od sanitariuszek po bojowe. W powstaniu uczestniczyli także Żydzi, na czele z Icchakiem Cukiermanem, którzy walczyli ramię w ramię z Polakami.
Tak było przed rokiem: 79. rocznica Powstania Warszawskiego uczczona na plaży w Sławie (VIDEO)
Wspólna walka
Powstańcy reprezentowali pełen przekrój społeczeństwa polskiego, od robotników po intelektualistów, stronnicy niemal wszystkich opcji politycznych. Mimo różnorodnych motywów, wszyscy dążyli do wyzwolenia stolicy spod okupacji. Jak wspominał pułkownik Kazimierz Iranek-Osmecki, "Warszawa nie mogła się nie bić".
Źródło: LUW, broszura „Powstańcy warszawscy”, wyd. IPN, seria „Patroni naszych ulic”.
