Nagle okazało się, że obowiązki związane ze służbą wojskową nie są już czysto teoretyczne, ale w każdej chwili mogą stać się jak najbardziej realne. Stoimy w obliczu wojny, która według niektórych ekspertów jest wręcz nieunikniona. Wojna oznacza mobilizację i walkę również dla osób, które wcześniej nie miały nic wspólnego z wojskowością. Rządzący zapowiadają znaczne zwiększenie armii, co oznacza również większy zakres planowanych szkoleń rezerwistów. Wpisana w książeczce wojskowej kategoria, przez lata zapomniana, nagle nabrała dużego znaczenia. Zwłaszcza jeżeli od jej przyznania upłynął długi czas, podczas którego stan naszego zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu, zaś w książeczce nadal widnieje “A”.
/ Rocznik 2005 stanął przed komisją lekarską. W powiecie wschowskim trwa kwalifikacja wojskowa (VIDEO) /
Rodzaje kategorii wojskowych
W tym miejscu warto przypomnieć, że podczas kwalifikacji wojskowej komisje lekarskie mogą przyznać jedną z następujących kategorii zdolności do służby wojskowej:
- Kategoria "A" – oznacza pełną zdolność do służby wojskowej - zarówno w czasie pokoju, jak i wojny
- Kategoria "B" – oznacza czasową niezdolność do służby wojskowej (z powodu przejściowych problemów zdrowotnych, np. kontuzji) i podlega późniejszej zmianie.
- Kategoria "D" – oznacza niezdolność do służby wojskowej w czasie pokoju (np. z powodu poważniejszych problemów zdrowotnych).
- Kategoria "E" – oznacza trwałą i całkowitą niezdolność do służby wojskowej (osoba nie może być powołana do wojska ani w czasie pokoju, ani w czasie wojny).
Czy można zmienić kategorię wojskową?
Kategorie wojskowe zostają przyznane jeden raz w życiu - podczas kwalifikacji wojskowej, którą każdy obywatel przechodzi obowiązkowo po ukończeniu 18 roku życia. Raz przyznana kategoria obowiązuje aż do ukończenia 60 roku życia, kiedy to wygasa obowiązek służby wojskowej. Przepisy aktualnie obowiązującej ustawy o obronie Ojczyzny - poza drobnymi wyjątkami - nie przewidują kierowania poborowych na powtórne badania przez organy wojskowe, w celu aktualizacji ich stanu zdrowia i weryfikacji posiadanej kategorii wojskowej. Nie oznacza to na szczęście, że kategorii wojskowej nie można już zmienić. Konieczne do tego będzie jednak samodzielne złożenie odpowiedniego wniosku o zmianę kategorii wojskowej.
Jak wygląda postępowanie o zmianę kategorii wojskowej?
Wniosek o zmianę kategorii wojskowej trzeba skierować do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania Szefa Wojskowego Centrum Rekrutacji (dawne WKU). Wniosek należy odpowiednio uzasadnić, wskazując w szczególności, jakie zmiany w stanie zdrowia zaszły od czasów poprzedniego badania i dołączyć aktualną dokumentację medyczną. Po otrzymaniu prawidłowego wniosku Szef WCR kieruje taką osobę na badania do wojskowej komisji lekarskiej, która ma za zadanie ocenić jej aktualny stan zdrowia, w kontekście zdolności do służby wojskowej. Komisja nie tylko przeprowadza badania we własnym zakresie, ale może też kierować na szczegółowe badania do odpowiednich specjalistów.
Na podstawie badań i przedstawionej dokumentacji medycznej komisja określa czy zachodzą podstawy do zmiany kategorii wojskowej - jeżeli tak, to na nowo ją określa, a w przeciwnym razie - pozostawia bez zmian. Od takiej decyzji można się odwoływać do centralnej wojskowej komisji lekarskiej a następnie nawet do sądu administracyjnego.
/ Blisko 50 „terytorialsów” złożyło przysięgę wojskową we Wschowie. „Zawsze gotowi, zawsze blisko” /
Co daje zmiana kategorii wojskowej
Zmiana kategorii wojskowej w przypadku znacznego pogorszenia się stanu zdrowia oznacza uzyskanie zwolnienia z wielu obowiązków, które wiążą się ze służbą wojskową. Wszystko zależy od tego, jaka kategoria zostanie przyznana po przeprowadzonym postępowaniu. Kategoria “D” oznacza zwolnienie z obowiązkowych ćwiczeń wojskowych w trakcie pokoju (jednorazowo mogą one trwać nawet do 90 dni), nadal jednak podlega się obowiązkowej mobilizacji na wypadek wojny. W przypadku kategorii “E” nawet w przypadku wojny nie zostaniemy powołani do służby wojskowej. Wbrew utartym opiniom zmiana kategorii wojskowej na “D” lub “E” nie powoduje żadnych ograniczeń w prowadzeniu pojazdów czy pracy zawodowej, lecz odnosi się tylko i wyłącznie do obowiązków wojskowych.
Autorem niniejszego artykułu jest adwokat Krzysztof Czyżewski (607-077-705) z kancelarii adwokacko – radcowskiej Czyżewski Ostaszewski sp.k. specjalizującej się m.in. w postępowaniach dot. zmiany kategorii wojskowej.
