Zacznij od siebie, zadbaj o powietrze, którym oddychasz

Snuje się dzień za dniem przez polskie miasta, wsie i miasteczka. Im piękniejsza, bezwietrzna pogoda, tym dla niej lepiej. Niska emisja. Pełzająca, słabo widoczna śmierć. Pojawia się gdzieś w końcu września i trwa do marca, czasem kwietnia. Fachowcy nazywają ją bardzo skomplikowanie: źródła rozproszone, emitujące zanieczyszczenia w wyniku bezpośredniego spalania paliw na cele grzewcze i socjalno-bytowe. Przekładając to na język bardziej zrozumiały – chodzi o piece. Tak naprawdę to żaden powód do dumy. 6 polskich miast znalazło się w grupie 10 europejskich miast z najgorszą jakością powietrza. „Niska emisja” to nie tylko problem Ślązaków, ale całego kraju, który jest liderem w produkcji szkodliwych zanieczyszczeń ze spalania paliw w małych instalacjach kotłowych. Nie ma ono nic wspólnego z małą ilością wydzielanych szkodliwych substancji do środowiska; nazwa wzięła się od wysokości kominów (do 40m.), które wydzielają trujące pyły i gazy. Ze względu na tę wysokość substancje nie są rozpraszane przez wiatry i opadają bezpośrednio na najbliższe otoczenie. Szczególnie duże zanieczyszczenie panuje w okresie jesienno-zimowym, czyli tzw. sezonie grzewczym, nie tylko przez zwiększone ogrzewanie domów, ale również przez niską temperaturę oraz dużą wilgotność powietrza. Wbrew pozorom to nie elektrownie i ciepłownie są głównym producentem, ponieważ ich praca jest stale monitorowana, co zapobiega przedostawaniu się gazów i pyłów do atmosfery. Są nim domowe piece i kotły grzewcze, często przestarzałe i niesprawne. Do spalania węgla potrzebna jest określona ilość tlenu atmosferycznego, efektem zmniejszenia zaopatrzenia będzie zjawisko niezupełnego spalania, tzn. zwiększenie wydzielania toksycznego gazu - czadu. Powód niedostarczenia to najczęściej ograniczona przepustowość komina (rzadkie oczyszczanie) oraz przypadkowe zasłonięcie wlotu do komory spalania. Druga ważna przyczyna to paliwo, którym ogrzewamy domy. Węgiel niskiej jakości to nie oszczędność; ma on niską wartość opałową, więc musimy spalić większą ilość, a dodatkowo w jego skład wchodzą m. in. siarka, popiół i muł węglowy. Jednak najistotniejszą przyczyną jest spalanie śmieci, podczas którego powstają najniebezpieczniejsze związki toksyczne. Ograniczona przepustowość komina powoduje cofnięcie się spalin, co grozi zatruciem mieszkańców (ok. 50% zaczadzeń wystąpiło w domach, w których spalano śmieci). • Możemy spalać paliwa przeznaczone do rodzaju pieca, kominka, kotła, który posiadamy (węgiel dobrego gatunku, olej opałowy, drewno, gaz, biomasa) oraz wybrane odpady, zgodne z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 21 kwietnia 2006, odpady pochodzenia roślinnego (bez pochodzących z obróbki płyt wiórowych), wióry, ścinki, trociny, papier i tektura (niebielone związkami chloru i z kolorowymi farbami), drewno z budowy i remontów oraz opakowania drewniane (niepokryte impregnatami i powłokami ochronnymi). • Nie powinniśmy spalać węgla niskiej jakości, plastikowych butelek i opakowań, gumy i ich pochodnych, odpadów skórzanych, PCV i PP; lakierowanego, impregnowanego, malowanego drewna oraz kartonowych opakowań bielonych związkami chloru i z kolorowymi farbami. Przede wszystkim zanieczyszczenie powietrza, które ma wpływ na jakość wód i gleb. Jak zanieczyszczone powietrze oddziałuje na człowieka? Zdecydowanie negatywnie, pokuszę się o stwierdzenie, że śmiertelnie. Szkodliwe substancje powodują m.in. zaczadzenie, niedotlenienie i uszkodzenie mózgu, choroby układu oddechowego, serca i naczyń krwionośnych, alergie, nowotwory, mutacje, naruszenie struktury DNA i RNA, zaburzenia neurologiczne, odwapnienia, deformacje kości, zanik mięśni. • Uświadomić i uwrażliwić społeczeństwo na problem zanieczyszczeń powietrza • Wprowadzić zakaz sprzedawania paliw niskiej jakości i z roku na rok przesuwać granicę tak, aby jakość podnosiła się • Nie spalać śmieci • Regularnie czyścić instalację grzewczą • Podłączyć budynek do sieci ciepłowniczej • Wykorzystać odnawialne źródła energii • Dokonać termomodernizacji budynków i wymienić kotły na opalane paliwami gazowymi Fakty dotyczące niskiej emisji: • Przyczynia się do kwaśnych deszczy • Zawarte w niej związki są w stanie rozpuścić cement budowlany • Jej składniki wnikają w rosnące warzywa i owoce • Skutki mogą wystąpić nawet po wielu latach (np. nowotwory) • W 2003r. z powodu zanieczyszczeń powietrza zmarło 28 000 Polaków • Co roku ok. 3 300 osób ginie w wypadkach samochodowych… to wciąż 9 razy mniej od osób umierających na choroby wywołane złym stanem powietrza Na podstawie www.nie-truje.pl Turkiewicz Katarzyna Artykuł powstał w ramach uczestnictwa uczniów I Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. T. Zana w projekcie „Dziękuję, Nie truję” (https://www.facebook.com/dziekujenietruje)