Na ścianie Szkoły Podstawowej im. Franciszka Niewidziajły w Sławie powstaje mural upamiętniający patrona placówki. Malowidło przedstawia sylwetkę kaprala oraz moment zaślubin Polski z morzem z marca 1945 roku. Prace artysty z Kołobrzegu wpisują się w tegoroczne obchody 80-lecia sławskiej szkoły.
Mural powstaje na budynku przy ulicy Ogrodowej. Widoczne już kontury postaci Franciszka Niewidziajły nawiązują do historycznej chwili z 18 marca 1945 roku, gdy kapral w imieniu żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego wrzucił złotą obrączkę do Bałtyku.
Szkoła Podstawowa w Sławie otrzymała imię Franciszka Niewidziajły w 1983 roku, pięć lat po śmierci żołnierza. Patron placówki pochowany jest na cmentarzu w Sławie, gdzie zmarł 20 września 1978 roku.
Franciszek Niewidziajło urodził się 3 marca 1902 roku w Stryjówce koło Tarnopola. Ukończył pięć klas szkoły powszechnej. Jako młody człowiek walczył w wojnie polsko-ukraińskiej o granice nowo powstającego państwa polskiego.
Do Wojska Polskiego zaciągnął się 17 marca 1944 roku po wkroczeniu 1 Armii do Galicji. Służył w 3 batalionie 7 pułku piechoty jako jezdny działa przeciwpancernego 45 mm. Walczył w Warszawie i na Wale Pomorskim.
Kapral Niewidziajło został wybrany do historycznej roli przez kpt. Piotra Kościckiego, dowódcę 3 batalionu. Plutonowy Stanisław Przywara zapamiętał słowa kapitana: – Ma pan dobrą wymowę, jest pan przystojny, starszy człowiek i dobrze zdyscyplinowany żołnierz. Dowództwo baterii i ja osobiście życzę sobie, aby pan przemówił do żołnierzy w kilku gorących i patriotycznych słowach.
18 marca 1945 roku w Forcie Ujście w Kołobrzegu Niewidziajło wygłosił przemówienie do żołnierzy. W nagraniu z 1966 roku dla Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu przypomniał swoje słowa: – Przyszliśmy, Morze, po ciężkim i krwawym trudzie. Widzimy, że nie na darmo poszedł nasz trud. Przysięgamy, że Cię nigdy nie opuścimy. Rzucając ten pierścień w Twe fale biorę z Tobą ślub, ponieważ Tyś było i będziesz zawsze nasze.
Po przemówieniu żołnierze udali się na falochron portowy, skąd Niewidziajło wrzucił do wody złotą obrączkę. Pierścień otrzymał od dowódcy 3 Dywizji Piechoty, gen. Stanisława Zajkowskiego.
Po wojnie Niewidziajło osiedlił się w Lubogoszczy w gminie Sława. Ze względu na odniesione rany otrzymywał rentę. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Walecznych.
Od lat 60. XX wieku, wraz z odrodzeniem mitu zaślubin, regularnie przyjeżdżał do Kołobrzegu na uroczystości patriotyczne. Spotykał się z młodzieżą w szkołach i koszarach. Stał się symbolem tamtych wydarzeń, pokazywanym w prasie i telewizji obok partyjnych oficjeli.
Pod koniec życia awansowano go na starszego sierżanta rezerwy. Zmarł we Wrocławiu, ale pochowano go w Sławie. W Kołobrzegu dopiero w 2015 roku, z inicjatywy Ligi Morskiej i Rzecznej, odsłonięto tablicę upamiętniającą kaprala. Falochron wschodni otrzymał jego imię.
Źródło: miastokolobrzeg.pl
Komentarze 0