W wielu miejscowościach powiatu wschowskiego na działkach stoją słupy energetyczne, przebiegają linie, rury gazowe albo wodociągi. Właściciele często pytają: Czy coś mi się za to należy? Czy mogę to uregulować? Do tej pory energetyka i inne przedsiębiorstwa przesyłowe powoływały się na zasiedzenie wskazując, że słup powstał jeszcze za komuny i że właścicielowi działki nie przysługują już żadne roszczenia. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 grudnia 2025 r. całkowicie zmienia tę sytuację.
Trybunał Konstytucyjny uznał, że przez wiele lat sądy, a zwłaszcza Sąd Najwyższy przyjmowały błędne założenie. Uznawano bowiem, że przedsiębiorstwa energetyczne, gazowe czy telekomunikacyjne mogły zasiedzieć służebność przesyłu jeszcze przed 2008 rokiem.
Problem polegał na tym, że przed 2008 r. taka służebność w ogóle nie była opisana w ustawie. Sąd Najwyższy próbował tę lukę „uzupełnić” własną interpretacją i stwierdził, że da się zasiedzieć coś „podobnego”.
Trybunał dzisiaj powiedział wyraźnie:
To duża zmiana, bo dotąd firmy przesyłowe bardzo często powoływały się właśnie na to zasiedzenie, by uniknąć rozmów o wynagrodzeniu.
1. Można starać się o wynagrodzenie
– Jeżeli na działce stoi słup, przebiega kabel albo rura i nigdy nie podpisano żadnej umowy z przedsiębiorstwem najprawdopodobniej masz prawo do wynagrodzenia za korzystanie z gruntu. Wyrok TK wzmacnia pozycję właścicieli i daje im szanse na uzyskanie środków, które powinny im przysługiwać już od lat. Co ważne, nie mówimy tu o symbolicznych kwotach, lecz o roszczeniach liczonych w dziesiątkach, a czasami i setkach tysięcy złotych – wskazuje r. pr. Daniel Ostaszewski z kancelarii Czyżewski Ostaszewski sp.k.
2. Można uregulować sytuację na przyszłość
Można zawrzeć umowę o służebność przesyłu na uczciwych warunkach. To daje spokój na przyszłość i zabezpiecza wartość działki (ważne np. przy sprzedaży lub budowie).
3. Nie można już zasłaniać się „zasiedzeniem sprzed 2008 roku”
To był główny argument przedsiębiorstw, które odmawiały wypłaty odszkodowań. Teraz (po wyroku TK) nie jest on już do obrony.
4. Sporo działek w gminie Wschowa jest w podobnej sytuacji
W tym regionie linie energetyczne i gazowe przebiegają przez wiele nieruchomości: działki budowlane, rolne i siedliska. Wyrok TK daje tym właścicielom więcej pewności prawnej.
Wyrok Trybunału to tak naprawdę uporządkowanie sytuacji, która od dawna budziła wątpliwości. Właściciel działki powinien móc jasno ustalić, jakie prawa ma przedsiębiorstwo przesyłowe, a jakie ma on sam. Jeśli słup stoi od lat, a nigdy nie było żadnej umowy, to właściciel ma prawo do wynagrodzenia oraz do uregulowania swojej sytuacji. Szczególnie na terenach takich jak Wschowa i okolice gdzie infrastruktura często przebiega przez prywatne działki ten wyrok daje mieszkańcom realne narzędzie do uzyskania odszkodowania – kometuje eksper, r.pr. Jacek Firlej wspólnik w kancelarii Czyżewski Ostaszewski Sp.k.
Nie trzeba od razu iść do sądu. Pierwszym krokiem jest zazwyczaj:
W wielu przypadkach sprawę da się załatwić ugodowo.
Podsumowując, wyrok Trybunału Konstytucyjnego:
To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy od lat żyją z infrastrukturą „postawioną” bez ich zgody.
Artykuł powstał w konsultacji z kancelarią Czyżewski Ostaszewski Sp.k. Kontakt do radcy prawnego Jacka Firleja - tel. +48 791 101 477 lub e-mail j.firlej@cno-legal.pl.
Komentarze 0