- Rozwód w statystykach
- Jak uzyskać orzeczenie rozwodu?
- Rozwód zgodny z zasadami współżycia społecznego
- Decyzja o ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej
O ile łatwo jest wziąć ślub, co wymaga spełnienia zaledwie kilku formalności w urzędzie stanu cywilnego, tak rozwiązanie małżeństwa jest znacznie trudniejsze. Wymaga bowiem wizyty w sądzie i często nie kończy się jedynie na jednej rozprawie.
Rozwód w statystykach
Statystyki na temat ślubów i rozwodów regularnie tworzy Główny Urząd Statystyczny. Według opublikowanego na stronie GUS raportu, w 2020 roku polskie sądy wydały orzeczenie rozwodu w ponad 51 tys. spraw, co stanowi o 14 tys. mniej niż w roku 2019. Znacznie częściej o rozwody występują mieszkańcy miast niż wsi (37 tys. vs. 13,6 tys. rozwodów), a w statystykach przoduje województwo dolnośląskie. Jednocześnie Ministerstwo Sprawiedliwości podaje, że tylko w pierwszym półroczu roku 2021, do sądów wpłynęło blisko 39 tys. pozwów rozwodowych. Liczby te wskazują jednoznacznie, że coraz więcej małżonków decyduje się na złożenie pozwu, a tym samym rozwiązanie małżeństwa podczas sprawy rozwodowej.
Statystyki wskazują również na najczęściej występujące przyczyny rozwodów. Według raportu GUS, jest to niedochowanie wierności małżeńskiej, a w dalszej kolejności, nadużywanie alkoholu przez drugiego małżonka, naganny stosunek do członków rodziny, trudności mieszkaniowe, nieporozumienia na tle finansowym i niezgodność charakteru.
Jak uzyskać orzeczenie rozwodu?
Podstawą do uzyskania wyroku rozwodowego jest pozew o rozwód, który składa jeden z małżonków do właściwego sądu okręgowego. Dokładne sporządzenie tego pisma może znacznie skrócić okres oczekiwania na decyzję - im mniej wątpliwości będzie miał sąd, tym szybciej orzeknie rozpad małżeństwa. Dobrze sporządzony pozew zawiera nie tylko wszystkie niezbędne dane małżonków oraz wymagane prawem informacje, ale również dokładny opis stanu faktycznego i potwierdzające go dowody. Liczą się one głównie w sprawach rozwodowych, w których sąd ma wydać orzeczenie o winie jednej ze stron. Pozew należy złożyć do sądu w trzech egzemplarzach - jeden dla sądu, jeden dla powoda i jeden dla pozwanego. W ciągu kilku tygodni od przedłożenia w sądzie wymaganych dokumentów oraz uiszczenia opłaty sądowej, strony mogą spodziewać się wyznaczenia terminu pierwszej rozprawy.
Rozwód zgodny z zasadami współżycia społecznego
Do rozwiązania małżeństwa przez rozwód dochodzi na drodze orzeczenia sądowego - to jedyny możliwy sposób na legalne zakończenie małżeństwa. Aby do tego doszło, sąd musi stwierdzić, że istnieją przesłanki do zakończenia małżeństwa, zbada więc, czy nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Termin "pożycie małżeńskie" rozumiany jest jako więź emocjonalna, fizyczna i ekonomiczna pomiędzy małżonkami, dlatego aby doszło do rozkładu pożycia, małżonkowie powinni udowodnić, że nie zachodzą między nimi związki na żadnej z tych trzech płaszczyzn (zupełny rozkład pożycia). Sąd bada również, czy możliwe jest odbudowanie tych związków, a więc czy rozkład małżeństwa jest nie tylko zupełny, ale również trwały. Jeśli istnieją jakiekolwiek przesłanki do tego, że małżonkowie mogą się jeszcze porozumieć lub po jakimś czasie wrócić do siebie, sąd przed orzeczeniem rozwodu może nakazać poddanie się terapii lub mediacjom.
Trwały i zupełny rozkład małżeństwa do przesłanki pozytywne, istnieją jednak również przesłanki negatywne, których zaistnienie uniemożliwi uzyskanie rozwodu. Nie zostanie on orzeczony, jeśli rozwód naruszałby zasady współżycia społecznego lub dobro małoletnich dzieci byłoby zagrożone po rozwodzie rodziców. Przesłanką negatywną jest również żądanie rozwodu przez stronę wyłącznie winną w sytuacji, w której niewinna strona pozwana sprzeciwia się zakończeniu małżeństwa.
Decyzja o ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej
W sprawie rozwodowej sąd orzeka nie tylko rozwiązanie małżeństwa, ale również rozstrzyga inne kwestie związane z dalszym życiem małżonków i ich dzieci. Postępowanie rozwodowe kończy się orzeczeniem, w którym sąd podejmuje decyzję dotyczącą:
- winy jednego z małżonków, jeśli wniosek o takie orzeczenie został zawarty w pozwie. Można jednak wnieść o rozwód bez orzekania o winie, wymaga to jednak zgodnego oświadczenia małżonków.
- władzy rodzicielskiej - sąd rozstrzyga, z którym z małżonków będą mieszkać małoletnie dzieci, kto i w jakiej wysokości powinien łożyć środki na ich utrzymanie, a także jak będą wyglądały kontakty dzieci z drugim rodzicem.
- podziału majątku - podział majątku wspólnego zostanie przeprowadzony jedynie wtedy, kiedy sąd uzna, że nie przedłuży to postępowania rozwodowego.
Postępowanie rozwodowe może więc zakończyć się już na pierwszej rozprawie, jeśli strony są zgodne odnośnie kwestii opieki nad dziećmi lub podziału majątku. W skrajnych przypadkach może jednak trwać nawet kilka lat.
