Czy istnieje jeden wzór wypowiedzenia umowy o pracę? Nie do końca. Inaczej wygląda wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony i nieokreślony, zupełnie inna jest forma wypowiedzenia umowy za porozumieniem stron, a z jednostronnym zerwaniem ustaleń stosunku pracy.
Wypowiedzenie umowy na o pracę na czas określony – co to takiego?
„Umowa o pracę na czas określony, charakteryzuje się przede wszystkim terminem wykonania prac związanych z umową. Pracodawca może po zakończeniu takiej umowy po prostu jej nie przedłużyć. Takie rozwiązanie nie niesie ze sobą wtedy żadnych skutków prawnych. Podobne możliwości ma pracownik, który nie jest zobowiązany do podpisania przedłużenia ustaleń dotyczących pracy” – mówi ekspert z Aasa dla Biznesu.
Wypowiedzenie umowy na czas określony przed czasem wiąże się z pewnymi skutkami. Przede wszystkim – konieczny jest okres wypowiedzenia. Jego długość zależy od stażu pracownika u danego pracodawcy. Może trwać minimum dwa tygodnie, a maksimum trzy miesiące. Co więcej, pracownik ma prawo do wykorzystania zaległego urlopu lub wypłacenia mu kwoty rekompensaty.
Pamiętajmy, że wypowiedzenie umowy za porozumieniem stron może nieść skutki natychmiastowe, np. bez okresu wypowiedzenia.
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony wiąże się z trochę innymi procedurami. Po pierwsze, pracownikowi przysługuje okres wypowiedzenia sięgający trzech miesięcy od momentu wypowiedzenia umowy. Oczywiście, pracownik musi dostać możliwość wzięcia zaległego urlopu lub rekompensatę za utracone dni. To jednak nie wszystko.
„W wielu przypadkach pracownikowi należy się odprawa. Jednym z przykładów, gdy możemy ubiegać się o kwotę równą trzech miesięcy naszego zarobku są tzw. zwolnienia grupowe, niezależne od pracowników. Odprawę możemy otrzymać tylko raz, a firma, która rozwiązuje umowę musi zatrudniać więcej niż 20 osób” – wyjaśnia specjalista z aasadlabiznesu.pl
Swoje prawa mają również osoby, które są na zwolnieniu lekarskim. L4 chroni przed okresem wypowiedzenia, bo nie można rozwiązać umowy z pracownikiem, który nie jest zdolny do świadczenia pracy. Okres wypowiedzenia zaczyna się więc dopiero, gdy pracownik powróci z „chorobowego”. Pamiętajmy, że rozwiązanie umowy za porozumienie stron nie daje prawa do okresu wypowiedzenia oraz odprawy. Pracownikowi należy się jednak wypłata za zaległy urlop.
Oczywiście, inaczej wygląda ta kwestia, jeżeli rozwiązanie następuje z winy pracownika. Zwolnienie dyscyplinarne czy samoistne zerwanie umowy nie daje pracownikowi praktycznie żadnych możliwości związanych z dodatkowymi świadczeniami.
Wypowiedzenie umowy o pracę na zastępstwo – o tym warto wiedzieć
Niektórzy pracownicy i pracodawcy zastanawiają się, jak wygląda sprawa umowy o pracę na zastępstwo. Taka podpisywana jest, gdy dotychczasowy pracownik nie może świadczyć usług – ze względu na urlop macierzyński lub tacierzyński, albo dłuższą chorobę i zwolnienie lekarskie. Tu kodeks pracy jest jednak precyzyjny.
Umowę na zastępstwo musimy traktować dokładnie tak, jak standardową umowę o pracę na czas określony. To oznacza, że nie ma możliwości natychmiastowego zwolnienia pracownika i pozbawienia go prawa do urlopu. Nie ma jednak tu mowy o odprawie. Umowa może również rozwiązać się samoistnie, po zakończeniu jej okresu.
Jak napisać wypowiedzenie umowy o pracę?
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę nie jest skomplikowany. Przede wszystkim musi zawierać dane pracodawcy i pracownika. Konieczny jest też numer umowy, data sporządzenia rozwiązania, miejsce i inne dane, umożliwiające identyfikację podpisujących.
We wzorze musi być zawarta informacja, że jedna ze stron „wypowiada umowę o pracę z dniem”. To od dnia wypowiedzenia umowy liczy się okres wypowiedzenia. Strony mogą wpisać również w wypowiedzenie czas zaległego urlopu pracownika. Najważniejsze, aby znalazł się tam okres wypowiedzenia, który trzeba odpowiednio obliczyć.
Poza tym niezbędne są też miejsca na podpis pracodawcy (lub pracownika, jeżeli to on składa wypowiedzenie) oraz potwierdzenie otrzymania powyższego pisma.
Wypowiedzenie umowy o pracę – jak liczyć okres wypowiedzenia?
Skoro wiemy już jak napisać wypowiedzenie umowy o pracę, sprawdźmy, jaki powinien być okres wypowiedzenia danego pracownika. Na początku zaznaczmy, jakie są okresy wypowiedzenia przy umowie próbnej. Jeżeli umowa zawarta była na mniej niż dwa tygodnie, to okres wynosi 3 dni. W przypadku umów na równe czternaście dni lub więcej, czas wypowiedzenia wynosi tydzień. Najczęściej spotykane zobowiązania próbne (na trzy miesiące) wiążą się z dwoma tygodniami „zabezpieczenia” dla pracownika.
Umowa o pracę, która nie nosi znamion próbnej ma już inne zasady. Jeżeli pracownik działał dla firmy krócej niż sześć miesięcy, to przysługują mu dwa tygodnie okresu wypowiedzenia. W przypadku co najmniej półrocznego stażu czas ten przedłuża się do miesiąca. W przypadku bardziej doświadczonych pracowników (działających w jednej firmie minimum trzy lata), okres wypowiedzenia wynosi trzy miesiące.
Od jakiego dnia obliczyć czas wypowiedzenia? W praktyce od pierwszego dnia nowego miesiąca, po podpisaniu rozwiązania umowy. Jeżeli pracownik został zwolniony 11 czerwca, to jego okres wypowiedzenia zaczyna się od 1 lipca.
Odprawa – co warto jeszcze o niej wiedzieć?
Odprawa ma różną wysokość i przysługuje w różnych przypadkach.
Poza wspomnianymi już zwolnieniami grupowymi pracownik może dostać odprawę, gdy jego pracodawca nie może dalej świadczyć swoich usług tj. popadł w kłopoty finansowe, likwiduje firmę, ogłasza upadłość albo likwiduje stanowisko pracy.
Ile może dostać pracownik? Jeżeli pracował u pracodawcy krócej niż dwa lata, przysługuje mu kwota jednomiesięcznego wynagrodzenia. W przypadku działań na rzecz danej firmy w okresie od dwóch do ośmiu lat kwota zwiększa się do dwumiesięcznej pensji. Wspomniana wcześniej trzymiesięczna pensja dotyczy pracowników z ponad ośmioletnim stażem.
Na koniec musimy pamiętać, że jeżeli pracodawca nie wypłacił pracownikowi odprawy, a ta mu przysługiwała, to może on oddać sprawę do Sądu Pracy. W takich przypadkach najpewniej pracownik otrzyma sądownie prawo do odprawy, a kwota zostanie potrącona z konta pracodawcy przez komornika.
