Opracowanie kalkulacji za transport morski zależy od wielu czynników. Wycena wymaga znajomości różnorodnych zagadnień. Podstawowe znaczenie mają tu powszechnie stosowane warunki dostaw INCOTERMS, profesjonalne usługi celne i określenie wysokości należności celno-podatkowych. Ważne są też kwestie ubezpieczeniowe na wypadek straty lub uszkodzenia ładunku.
Import towarów drogą morską – koszty, formalności, warunki dostawy i odbioru
Proces związany z transportem morskim jest bardzo złożony. Do istotnych elementów, z którymi trzeba się zapoznać, należą:
Warunki dostawy – CIF, FOB
Do najpopularniejszych form dostawy zaliczają się CIF (ang. Cost, Insurance and Freight) oraz FOB (ang. Free On Board). CIF polega na tym, że koszty związane z transportem do portu przeznaczenia pokrywa sprzedający. Choć rozwiązanie wydaje się proste, w praktyce często bywa bardziej kosztowne. Wynika to z faktu, że importer może nie zostać dokładnie poinformowany o wszystkich opłatach, które będzie musiał ponieść. W drugim przypadku (FOB) importer wybiera spedytora, którego zadaniem jest organizacja transportu towaru z portu załadunku na najbardziej korzystnych dla kupującego warunkach.
Dokumenty
Do podstawowych dokumentów należy faktura handlowa. Powinna ona zawierać dane, takie jak:
- Miejsce i data wystawienia,
- Numer porządkowy,
- Dane sprzedającego i kupującego,
- Warunki dostawy,
- Nazwę i wartość towaru (wraz z określeniem kraju pochodzenia i waluty) oraz ilość, wagę i wymiary/kubaturę przesyłki.
W niektórych sytuacjach konieczne są również dokumenty uzupełniające, np.:
- Świadectwa fitosanitarne i weterynaryjne,
- Certyfikaty i świadectwo jakości,
- Świadectwa dezynfekcji oraz fumigacji,
- Świadectwo pochodzenia,
- Deklaracja statystyczna INTRASTAT.
Braki formalne mogą skutkować przedłużeniem odprawy lub nawet ją uniemożliwić. W konsekwencji trzeba będzie ponosić dodatkowe koszty magazynowania towarów oraz opłat za przetrzymanie i przestój kontenerów.
Rodzaj ubezpieczenia
Na opłaty transportowe wpływa też rodzaj ubezpieczenia. Wybór rodzaju polisy związany z zakresem ochrony ubezpieczeniowej można uzgodnić z brokerem ubezpieczeniowym, a w prostszych przypadkach ze spedytorem, który pomoże w załatwieniu formalności ubezpieczeniowych.
Dostawa lądowa
Po dotarciu towarów do portu trzeba zorganizować ich transport do odbiorcy. Najczęściej odbywa się to przy użyciu specjalistycznego zestawu podkontenerowego. Do wyboru jest również preferowana ekologicznie dostawa intermodalna polegająca na dowozie kontenerów koleją do terminala (najbliższego miejscu przeznaczenia) i następnie dostawie samochodowej. Można też zdecydować się na magazynowanie przesyłek w strefie przyportowej, skąd dystrybuuje się je do różnych miejsc w kraju.
Drewniane opakowania – pamiętaj o odpowiednim znakowaniu
Towary zapakowane w drewniane skrzynie, drewno sztauerskie oraz palety należy odpowiednio oznakować. Wynika to z zagrożeń natury mikrobiologicznej. Przesyłki podlegają kontroli fitosanitarnej. Aby uniknąć kosztów związanych z zakazem wwozu lub nakazem zniszczenia produktów, przesyłki muszą spełniać określone standardy. Zalecenia na ten temat znajdują się w dokumencie International Standard For Phytosanitary Measures – ISPM 15.
Zgodnie z wytycznymi na drewnie powinny mieścić się:
- Kod ISO danego kraju (dwuliterowy),
- Numer nadany przez krajową organizację ochrony roślin,
- Symbol IPPC (International Plant Protection Convention) wraz z oznakowaniem dotyczącym rodzaju obróbki, np. okorowanie (DB).
Odprawa celna – co trzeba wiedzieć na jej temat?
Kiedy kontener dotrze do portu, ładunek musi przejść odprawę celną. W przypadku przywozu towarów nieunijnych na obszar Unii Europejskiej najczęściej stosuje się procedurę dopuszczenia do obrotu. W tym celu przygotowuje się zgłoszenie celne w oparciu o fakturę handlową i inne dokumenty.
Zwroty, zniszczenie lub zrzeczenie się towarów
W sytuacji, kiedy dostarczony towar nie spełnia wymogów określonych w przepisach prawa (w tym wymogów jakościowych), dopuszcza się:
- Powrotny wywóz towarów poza obszar celny UE,
- Zniszczenie bez generowania odpadów,
- Zrzeczenie się na rzecz Skarbu Państwa.
Odprawa celna a kontrola towarów
Zanim towary zostaną dopuszczone do obrotu, w zależności od ich rodzaju, przechodzą niezbędne kontrole. Mają one charakter losowy lub wynikają z analizy ryzyka. Do ich przeprowadzenia uprawnieni są:
- Graniczni lekarze weterynarii
- Państwowy graniczny inspektor sanitarny
- Wojewódzkie inspektoraty jakości handlowych artykułów rolno-spożywczych
- Krajowa Administracja Skarbowa.
Podsumowanie
Transport towarów drogą morską to bardzo złożona kwestia. Bez dobrej znajomości m.in. prawa i zwyczajów transportu morskiego, prawa celnego, czy prawa przewozowego łatwo o pomyłkę. Braki formalne lub inne nieprzewidziane sytuacje mogą znacząco zwiększyć finalne koszty dostawy. Żeby uniknąć niepotrzebnych opłat, warto skorzystać z usług doświadczonej firmy spedycyjnej.
