Kult Św. Jakuba zapoczątkowali Benedyktyni z miasta Liege (Belgia) w XI wieku. Nasilenie pielgrzymek do jego grobu przypada na czas od XI do XIV wieku. W Średniowieczu tradycją chrześcijańską było pielgrzymowanie do Jerozolimy, Rzymu oraz do Santiago de Compostela. Spośród znanych Polaków do Composteli pielgrzymowali Jerzy i Stanisław Radziwiłłowie, którzy dotarli tutaj w 1579 roku a w 1611 roku przywędrował tutaj Jakub Sobieski, ojciec Króla Jana III Sobieskiego. Szlak pątniczy kończy się nad Wybrzeżem Oceanu Atlantyckiego w miejscowości Fisterra uważanej ówcześnie za Koniec Świata (z łac. FinisTerrae – koniec Ziemi). To właśnie stąd pielgrzymi zabierali charakterystyczne muszle, jako dowód przebytej drogi. Dziś muszla jest symbolem Drogi Jakubowej i tak znakowane są szlaki pielgrzymie w Europie. Znany niemiecki poeta Johan Wolfgang Goethe (1749 – 1832) tak pisał o Szlaku Jakubowym: „Drogi Św. Jakuba ukształtowały Europę”. Jednak po Rewolucji Francuskiej pielgrzymowanie do grobu Apostoła straciło na znaczeniu. Ponowne zainteresowanie Szlakiem nastąpiło po drugiej wizycie Papieża Jana Pawła II w Santiago de Compostela w latach 80-tych XX wieku. Z tego miejsca Papież wystosował słynne wezwanie: „ Z Santiago kieruję do Ciebie Stara Europo wołanie pełne miłości: Odnajdź siebie samą! Bądź sobą! Odkryj swoje początki. Tchnij życie w swoje korzenie.” Po tym wydarzeniu Rada Europy uznała Drogę Św. Jakuba jako drogę o szczególnym znaczeniu dla kultury kontynentu i zaapelowała o odtworzenie i utrzymanie dawnych szlaków pątniczych. Szlak ten został ogłoszony pierwszym Europejskim Szlakiem Kulturowym w październiku 1987 roku a następnie wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1993 roku.
Pierwszym zrekonstruowanym odcinkiem Dróg Św. Jakuba w Polsce jest odcinek Drogi Dolnośląskiej biegnący od Głogowa do Zgorzelca. Odcinek ten został odtworzony w roku 2005. Rok później dołączyła do niego Droga Wielkopolska biegnąca od Gniezna przez Wschowę do Głogowa. Sieć dróg w Polsce nadal dynamicznie się rozwija. Rośnie też zainteresowanie pielgrzymowaniem Szlakami Jakubowymi w Polsce. W 2014 roku przez Wschowę przeszła grupa pielgrzymów zmierzająca do Rzymu na kanonizację Jana Pawła II. Korzystali oni wówczas z gościny u wschowskich strażaków. Relacje z tej drogi można znaleźć tutaj: https://www.facebook.com/pieszodorzymu/?fref=ts
Ogólną pieczę nad Szlakami Jakubowymi w naszym kraju sprawuje Stowarzyszenie Przyjaciół Dróg Św. Jakuba w Polsce wspierane przez różne organizacje i stowarzyszenia lokalne. Zamiarem Stowarzyszenia jest, aby każdy odcinek szlaku miał swojego miejscowego opiekuna, który zadba o oznakowanie szlaku oraz dostarczy istotnych informacji o regionie, noclegach etc. potrzebnych potencjalnym pielgrzymom. Skonsolidowane informacje nt. Dróg Św. Jakuba w Polsce można znaleźć na stronie internetowej: www.camino.net.pl Dla Stowarzyszenia ważne jest, aby rosła świadomość lokalna i by stworzyć środowiska i warunki sprzyjające pielgrzymującym. Przyjaciele Dróg Św. Jakuba szczególnie doceniają prace wykonane przez Stowarzyszenie „Czas A.R.T.” polegające na propagowaniu idei tego szlaku wśród lokalnej społeczności. Dzięki tej współpracy udało się zorganizować wyjątkowe przejście odcinkiem z Leszna do Głogowa z noclegiem we Wschowie. Opis relacji z tej wędrówki można przeczytać w artykule pt. „Spacer Wschowską Drogą Św. Jakuba”, który ukazał się 27 czerwca 2016 roku na portalu zw.pl. Pielgrzymi spotkali się we Wschowie z dużą życzliwością. Skorzystali z noclegów przygotowanych w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym CKUiP we Wschowie. W drodze dzięki sponsorom udało się przygotować poczęstunki dla pielgrzymów. Dostaliśmy wiele życzliwych podziękowań i podsumowań tego przejścia. Bardzo cieszy fakt, że w środowisku Caminowiczów ciepło wspomina się pobyt we Wschowie. Warto podkreślić, iż dzięki staraniom stowarzyszenia Czas A.R.T. powstał informator, folder, film oraz cztery tablice informujące o wschowskim odcinku Drogi św. Jakuba. W tym roku dodatkowo, dzięki wsparciu Zarządu Województwa Lubuskiego, powstały notesy i torby płócienne promujące ten szlak.
Dzięki życzliwości starszych caminowych pielgrzymów udało się zebrać wiele cennych informacji i wskazówek na temat znakowania naszego odcinka. Zostaliśmy wyposażeni w szablony potrzebne do malowania znaków. Nasz odcinek przebiega w większej części przez pola i lasy, dlatego konieczne będzie przygotowanie także słupów i kamieni, na których uda się umieścić na trwałe znaki muszli i żółte strzałki. Do tej pory udało się dobrze oznakować odcinek od Wincentowa do Zamysłowa, zwłaszcza na terenie wiosek, gdzie najłatwiej jest znaleźć miejsce do przyklejenia naklejki z muszlą. Pracy wymaga odcinek z Zamysłowa do Wilkowa przez las. W Wincentowie znajduje się zapomniana kapliczka braci Senft, którą oznakowaliśmy symbolicznym drogowskazem od głównej drogi. W planach jest także tabliczka przypominająca historię tego miejsca. Przydałoby się też właściwe i trwałe oznakowanie wschowskiej starówki tak, aby wędrowanie po „królewskim mieście” przebiegało sprawnie, a na trasie znalazły się wszystkie sakralne zabytki. Planujemy też zmienić przebieg drogi ze Wschowy do Konradowa, która biegnie obecnie ulicą Konradowską o bardzo nasilonym ruchu. Spróbujemy wyznaczyć szlak drogami polnymi, aby było spokojniej i bezpieczniej. Mamy też zamiar zorganizować jeszcze jedno przejście Drogą Jakubową jesienią tego roku z myślą o społeczności lokalnej. Liczymy na zainteresowanie.
Chcielibyśmy zachęcić mieszkańców Wschowy oraz okolicy do odwiedzenia szlaku. Drogi te można z powodzeniem przebyć rowerem. Warto pokazać dzieciom, gdzie za Wincentowem przebiegała przedwojenna granica Polski a gdzie obecnie znajduje się granica województwa i razem dotrzeć chociażby do Zamysłowa. Na uwagę zasługują także kościoły i kapliczki znajdujące się na szlaku oraz krzyże pokutne. Zapraszamy do wędrowania w myśl zawołania: Nie musisz jechać na Camino do Hiszpanii. Camino zaczyna się u drzwi Twojego Domu.
Buen Camino
Magdalena Dokurno
